DLA MEDIÓW

Zmęczenie, brak motywacji do działania, problemy z koncentracją i ogólny spadek nastroju to dla wielu znak, że jesień zdążyła już rozgościć się na dobre. Dni stają się krótsze, a pogoda za oknem nie zachęca do spacerów na świeżym powietrzu. Warto wówczas sięgnąć po naturalne sposoby, które pomogą przetrwać ten newralgiczny czas. Okazuje się, że ratunkiem na jesienną chandrę może być regularne picie kawy, która nie tylko może przyczyniać się do poprawy nastroju, ale pozytywnie może również wpływać na czujność i koncentrację. Jak to możliwe?

Spotkanie i rozmowa przy filiżance kawy mogą być nie tylko sposobem na przyjemne spędzenie czasu, ale też na poprawę własnego zdrowia. Pozytywne efekty zdrowotne ze spożywania kawy obserwuje się w codziennym funkcjonowaniu – kofeina pobudza do aktywności fizycznej i umysłowej, ale też w dłuższej perspektywie – polifenole zawarte w małej czarnej mogą odgrywać rolę w profilaktyce wielu chorób. Przekonanie, że osoby starsze powinny unikać kawy, należy traktować jako mit.

Wiele osób z obawy przed przyspieszonym rytmem serca czy skokami ciśnienia ogranicza lub odstawia kawę – zupełnie niesłusznie! Z badań wynika, że jedną z największych zalet małej czarnej jest jej zdolność do obniżania ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia. Co więcej, dowiedziono, że u osób regularnie pijących kawę, prowadzących zdrowy styl życia, ryzyko zgonu z powodu chorób serca jest nawet o 22 proc. mniejsze niż u tych, którzy nie piją jej wcale. Za pozytywny wpływ kawy na serce i naczynia krwionośne odpowiadają zawarte w niej kofeina i polifenole. Od 3 do 5 filiżanek czarnej kawy dziennie może stanowić element zdrowej i zbilansowanej diety.

Chorująca wątroba nie boli i długo może nie dawać żadnych objawów. Z tego powodu zaburzenia jej funkcjonowania są tak groźne – mogą poczynić poważne szkody w organizmie, zanim się o nich dowiemy. Niektóre z jej schorzeń, jak niealkoholowe stłuszczenie wątroby, urasta obecnie do niechlubnej rangi choroby cywilizacyjnej – występuje u ok. 1 mld ludzi na świecie i dotyka już co 4. Polaka. Badania dowodzą roli kawy w ograniczaniu ryzyka innych chorób XXI wieku, cukrzycy typu 2 i nadciśnienia. Czy napój ten może być sojusznikiem również w prewencji chorób wątroby?

Większość z nas nie wyobraża sobie dnia bez małej czarnej – blisko 80 proc. respondentów przebadanych przez Biostat pije kawę codziennie, zwykle sięgając po 2 do 3 filiżanek tego napoju. Raczymy się nią głównie o poranku, licząc na pobudzające i mobilizujące właściwości aromatycznego naparu. Regularnie i często spożywana, kusząca smakiem i zapachem, stymulująca do działania kawa przez lata nosiła znamiona używki i jako jedna z nich była wymieniana. Co ją odróżnia i każe wykreślić z tego niechlubnego grona? Nie uzależnia i ma udowodnione działanie prozdrowotne!

Zdrowemu stylowi życia nigdy nie poświęcano tyle uwagi, co obecnie. Kilkanaście lat temu Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała zalecenia dotyczące zbilansowanej diety i aktywności fizycznej . Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opracowała przewodnik adresowany do decydentów politycznych, dotyczący dobrych praktyk w zakresie zdrowia publicznego, a w szczególności zapobiegania negatywnym skutkom niewłaściwej diety i braku aktywności fizycznej . Do poprawy nawyków żywieniowych zachęcają też polscy specjaliści, którzy opracowali zalecenia dotyczące diety, tzw. Talerz Zdrowego Żywienia . Nie dziwi więc, że chcemy weryfikować wpływ na organizm niemal każdego spożywanego przez nas produktu. Jednym z takich składników codziennej diety, wokół którego narosło mnóstwo mitów, jest kawa. Warto się z nimi rozprawić, gdyż napój ten jest zaliczany coraz częściej do superfoods, czyli żywności wyjątkowo dla nas cennej.

Jak najlepiej uczcić Dzień Kobiet i Dzień Mężczyzn? Delektując się aromatyczną kawą. Naukowcy dowodzą, że napój ten służy obu płciom, przynosząc liczne korzyści zdrowotne i zalecają spożycie nawet do 5 filiżanek dziennie. Zobaczmy, co mogą zyskać panie i panowie, sięgający po małą czarną każdego dnia.

Zbilansowana dieta, bogata w warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, nabiał i ryby już na dobre weszła do kanonu zdrowego stylu życia. Nie dziwi więc, że każdego roku ogłaszane są trendy żywieniowe, które popularyzują najbardziej prozdrowotne produkty. Obok modnych w 2023 roku alg, daktyli i oleju z awokado warto też pamiętać o tych pokarmach, których dobroczynny wpływ na zdrowie człowieka został doceniony już wcześniej. To między innymi kawa, która od 7 lat obecna jest w oficjalnych zaleceniach żywieniowych dla Polaków. Co sprawiło, że mała czarna – kiedyś zaliczana do używek – zasłużyła na takie wyróżnienie? Jak często powinniśmy po nią sięgać? W jaki sposób może wpłynąć na nasze zdrowie?

Picie kilku filiżanek dziennie bogatej w polifenole kawy może ograniczać ryzyko wielu chorób obecnych czasów: cukrzycy typu 2, schorzeń układu naczyniowo-krwionośnego, niektórych nowotworów, a także chorób neurodegeneracyjnych – chorób Alzheimera i Parkinsona. Nie jest to jednak skończona lista korzyści płynących z regularnego spożywania małej czarnej. Z okazji Światowego Dnia Osteoporozy, który przypada 20 października, warto zanotować sobie, że kawa nie tylko pobudza nas do aktywności umysłowej i wspiera sprawność fizyczną, ale też pozostaje neutralna dla zdrowia kości.

Pita co rano przez miliony osób, uwielbiana pod każdą szerokością geograficzną, ceniona za smak i pobudzające właściwości – 29 września kawa obchodzi swoje zasłużone święto. Warto uczcić Międzynarodowy Dzień Kawy filiżanką aromatycznego naparu, a przy okazji dowiedzieć się więcej o samej kawie. Przedstawiamy dane liczbowe, które pozwolą zanurzyć się w świecie kawy i poznać ją od innej, często niecodziennej strony.

Odwadnia? Uzależnia? Wypłukuje magnez? Każde z tych pytań dotyczy kawy i na wszystkie odpowiedź brzmi: nie! Wątpliwości te opierają się na błędnych przekonaniach i sprawiają, że miłośnicy małej czarnej obawiają się sięgać po ulubiony napój częściej. Warto sprawdzić, co na ten temat mówią badania naukowe.

Nasze jelita zamieszkują niezliczone mikroorganizmy, które im bardziej są różnorodne, tym lepiej. Dobrze jest też, aby żyły ze sobą w określonej „przyjaźni” i równowadze. W utrzymaniu właściwych proporcji między bakteriami „dobrymi” i złymi” oraz w zapewnieniu różnorodności pomocna może być kawa, dzięki zawartości polifenoli i błonnika. O tym, co jeść i pić, aby zachować zdrowy mikrobiom i co to właściwie znaczy rozmawiamy z profesor Ewą Stachowską, specjalistą z dziedziny żywienia człowieka, kierującą obecnie Zakładem Żywienia Człowieka i Metabolomiki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.

Najnowsze wyniki badań na temat wpływu kawy na wyniki w sporcie

Choć kawa to stały element dnia wielu osób, rzadko bywa kojarzona z wakacyjnym wypoczynkiem. Podczas fali upałów, która właśnie przechodzi przez Polskę, chętniej niż po małą czarną sięgamy po napoje chłodzące. Powinniśmy jednak również i kawę uwzględnić w naszej diecie, choćby dlatego, że pomaga ona pokonać ospałość i zwiększyć koncentrację w gorące dni. Dlaczego jeszcze warto pić kawę latem?

Kawa jest nie tylko popularnym napojem, ale też częstym tematem badań naukowych. Zainteresowanie nią nie słabnie od lat: eksperci biorą pod lupę jej kolejne właściwości i dowodzą prozdrowotnego działania. Odkrywcze doniesienia na temat kawy płyną do nas ostatnio z całego świata. Oto przegląd tych najnowszych, opublikowanych w 2021 i 2022 roku.

Wokół kawy przez lata narosło wiele mitów. Część z nich jest wyniesiona jeszcze z czasów PRL-u, kiedy kawa często towarzyszyła papierosom i podejrzewano, że może nawet wywoływać wrzody żołądka. Jednak wieloletnie badania naukowe wykazały, że kawa ma wręcz prozdrowotne właściwości, a regularne, umiarkowane picie kawy wspiera profilaktykę wielu chorób cywilizacyjnych. Trzy–pięć filiżanek dziennie powoduje, że spada m.in. ryzyko zachorowania na cukrzycę, niektóre nowotwory czy choroby układu sercowo-naczyniowego. Dlatego kawę określa się dziś mianem „wschodzącej gwiazdy profilaktyki” i porównuje do zażywanej profilaktycznie aspiryny.

Naukowcy, którzy obserwują wpływ diety na oczekiwaną długość życia, odkryli, że dzięki czarnej kawie, możemy zyskać dodatkowe lata¹. W jaki sposób? Umiarkowana konsumpcja czarnego napoju może według badaczy zmniejszyć ryzyko zgonu z powodu niektórych chorób. Zauważono powiązania między spożywaniem kawy a niższym ryzykiem śmiertelności na skutek chorób przewodu pokarmowego² czy sercowo-naczyniowych^3,4, a także niektórych nowotworów⁵.

Coraz więcej publikacji naukowych donosi o prozdrowotnym działaniu kawy. Miłośnicy małej czarnej mogą sięgać po kawę kilka razy dziennie¹. Czy również kobiety w ciąży i karmiące piersią? Okazuje się, że tak, jednak w znacznie ograniczonej ilości – do maksymalnie 1-2 filiżanek w ciągu dnia.

Infografika programu „Kawa i zdrowie”

Po kawę sięgamy dla chwili przyjemności i dla pobudzenia. Pomaga nam skupić się na pracy i utrzymać uwagę podczas długiej jazdy samochodem. Popularne mity wywołują jednak obawy o to, że zbyt częste picie czarnego napoju spowoduje uszczerbek na naszym zdrowiu. Na pomoc spieszą nam naukowcy, którzy przedstawiają wyniki badań z licznymi dowodami na pozytywny wpływ kawy na nasz organizm. Poznajmy najważniejsze fakty o kawie i zdrowiu.