Kofeina a czujność – część 2

Kofeina a pamięć

Jak dotąd odnotowano, że spożywanie kofeiny ma korzystny wpływ na poprawę pracy pamięci roboczej. Niskie ilości spożywanej kofeiny wspomagają wydajność pracy pamięci, podczas gdy wysokie ilości ją zmniejszają, prawdopodobnie ze względu na nadmierną jej stymulację.

• Podobne wyniki odnotowano w zadaniach nieznacznie obciążających pamięć, jak i zadaniach znacznie ją obciążających – kofeina miała korzystny wpływ na wydajność pamięci w obydwu rodzajach zadań. Skomplikowane zadania i zadania znacznie obciążające pamięć już same z siebie powodowały pobudzenie,  a więc kofeina mogła w nich prowadzić do nadmiernego pobudzenia. Kofeina zdaje się więc poprawiać pracę pamięci roboczej w warunkach, w których stopień pobudzenia jest niski²⁶.
• W badaniu przeprowadzonym w 2010 roku stwierdzono, że takie działanie kofeiny może być związane z osobowością badanych²⁷. Kofeina polepszała pracę pamięci roboczej u ekstrawertyków, ale nie u introwertyków. Dalsze badania w tej kwestii mogą prowadzić do interesujących wniosków.
• W innym badaniu testowano, czy uczniowie gimnazjum (ang. college) byli w stanie zapamiętać słowa z 6 różnych list zawierających po 15 słów po spożyciu 200 mg kofeiny. Słowa na każdej liście były semantycznie powiązane z innym słowem, którego nie było na liście. Uczniowie byli w stanie zapamiętać więcej słów na liście i słów, z którymi były one powiązane przy spożyciu kawy, w porównaniu do zażycia placebo. Kofeina zdawała się wzmacniać powiązania pomiędzy słowami na liście i niezapisanym, semantycznie z nimi powiązanym słowem, co oznacza, że kofeina działa pobudzająco zarówno na prawdziwe (badani zapamiętywali i przypominali sobie tylko słowa z listy), jak i fałszywe wspomnienia (badani podawali słowa, których nie było na żadnej liście, ale były powiązane ze słowami przedstawionymi na liście)²⁸.

Synergiczne oddziaływanie kofeiny i glukozy

Jednoczesne wchłanianie kofeiny i glukozy ma korzystne działanie synergiczne na przedłużoną koncentrację i pamięć werbalną²⁹.

Jednoczesne spożycie glukozy i kofeiny moduluje aktywność neuronalną w sieci obejmującej płat ciemieniowy i korę przedczołową, która jest związana z przedłużoną koncentracją. Uważa się, że synergiczne spożycie obydwu substancji prowadzi do zwiększenia skupienia uwagi, jako że badani, którzy otrzymali napój zwierający obydwie te substancje, mieli podobną wydolność do innych badanych, ale wymagali mniejszej stymulacji ośrodków mózgu odpowiedzialnych za skupienie uwagi³⁰.

W badaniu przeprowadzonym na 150 zdrowych dorosłych, którzy spożyli placebo, 25 g lub 60 g glukozy, lub 60 g glukozy i kofeinę, wyniki zasugerowały, że grupa, która spożyła kofeinę i glukozę, miała znacznie lepsze wyniki ogólne w ćwiczeniach wielozadaniowych i była znacznie szybsza w obliczeniach wykonywanych w pamięci. W badaniu tym nie zaobserwowano żadnego istotnego wpływu na nastrój. Autorzy badania podsumowali, że równoczesne podanie glukozy i kofeiny pozwala na lepsze ulokowanie zasobów koncentracji niż placebo lub sama glukoza, jednakże nie można wykluczyć możliwości, że takie działanie jest efektem działania samej kofeiny³¹.

Konieczne jest wykonanie większej ilości obszernych badań, z większą ilością badanych, zastosowaniem różnych ilości kofeiny, glukozy i zróżnicowanego wysiłku poznawczego, aby móc lepiej zrozumieć połączone działanie tych dwóch substancji.