Strefa eksperta

Potencjalne mechanizmy działania

W przeszłości uważano, że ergogeniczne działanie kofeiny jest wynikiem stymulacji wolnych kwasów tłuszczowych poprzez działanie oksydacyjne kofeiny, w wyniku którego organizm mógł oszczędzić zawartą w mięśniach glukozę. Bada się obecnie także kilka innych mechanizmów.

Ćwiczenia wytrzymałościowe

Dowody na polepszenie wydajności fizycznej są najsilniejsze w przypadku sportów wytrzymałościowych. Badania i przeglądy naukowe wskazują, że kofeina wpływa na wydajność wytrzymałościową przede wszystkim poprzez działanie antagonistyczne na receptory adenozyny w mózg, które z kolei prowadzi do zwiększenia produkcji adrenaliny, stymulującej produkcję energii i poprawiającej przepływ krwi do mięśni i serca2.  Kofeina moduluje zmęczenie centralne i wpływa na stopień postrzegano wysiłku, bólu oraz poziomy energii, które mogą prowadzić do zwiększenia wydajności.

Krótkotrwałe i intensywne ćwiczenia

W przypadku krótkotrwałych ćwiczeń anaerobowych, model stymulacji wolnych kwasów tłuszczowych poprzez działanie oksydacyjne kofeiny i oszczędzania zawartej w mięśniach glukozy nie jest realistyczny, gdyż, dla przykładu, nie zgadzają się ramy czasowe.

W przeprowadzonym w 2009 roku przeglądzie badań3 nad anaerobowymi mechanizmami działania,  przedyskutowano obecne możliwości i stwierdzono, że nie jest jasnym, w jaki sposób kofeina poprawia wydajność w krótkotrwałych i intensywnych ćwiczeniach.

Niektóre z obecnie badanych obszarów to: kwas mlekowy, stężenie glukozy we krwi, potas - dla mechanizmów peryferyjnych; kofeina jako antagonista adenozyny, postrzeganie bólu i stopień odczuwanego wysiłku – dla mechanizmów centralnych. Model centralny związany z kofeinę wydaje się na chwilę obecną najbardziej obiecujący.

Co interesujące, modele przedstawiające mechanizmy działania wyjaśniające korzyści ze spożycia kofeiny dla wydajności w obydwu typach ćwiczeń – wytrzymałościowych i wysiłkowych – zdają się iść w tym samym kierunku. W związku z tym w wytycznych dla sportowców także pojawia się coraz więcej podobieństw.5,12,15