Strefa eksperta

Wytyczne dot. ilości spożywanej kofeiny

W 2015 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował opinię naukową dot. bezpieczeństwa spożywania kofeiny, według której spożycie do 400 mg kofeiny dziennie z jakiegokolwiek źródła i pojedyncze spożycie dawki 200 mg nie są zagrożeniem dla bezpieczeństwa dorosłych w przypadku ogółu ludności4.

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zasugerował także, że pojedyncze dawki 100 mg kofeiny mogą zwiększyć latencję snu i skrócić długość trwania snu w przypadku niektórych dorosłych,  szczególnie jeśli do spożycia dojdzie niedługo przed zaśnięciem4.

Od dawna wiadomym jest, że kobiety w ciąży powinny spożywać kofeinę z umiarem. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności w swojej opinii naukowej dot. kofeiny radzi, aby kobiety ciężarne i karmiące piersią zmniejszyły spożycie kofeiny do 200 mg dziennie, niezależnie od źródła, z którego ta substancja pochodzi4.

Skutki spożywania nadmiernej ilości kofeiny

Podobnie jak w przypadku innych składników naszej codziennej diety, nadużycie może prowadzić u niektórych osób do niepożądanych skutków ubocznych. Większość ludzi konsumuje jedzenie i spożywa napoje w takich ilościach, jakie im odpowiadają, zatem nie występują żadne skutki uboczne. Jednakże osoby, które nie kontrolują spożycia kofeiny, mogą doświadczyć uczucia lęku, nadaktywności, nerwowości i zaburzeń snu5,45.

Kofeina pogarsza jakość snu, szczególnie organizację czasową snu wolnofalowego i fazy REM8,9. Skutki te mogą być regulowane przez indywidualne różnice w ekspresji genu kodującego receptor adenozyny A2A 40,46.  Zauważono również, że kofeina może wpływać na zwiększenie uczucia niepokoju u niektórych osób, a taki skutek uboczny może być także związany z innym polimorfizmem genu kodującego receptor A2A 47.  Jednakże wzmożone uczucie niepokoju nie ma znacznego wpływu na spożycie kofeiny, częściowo ze względu na to, że ludzie zazwyczaj tolerują ten skutek uboczny17. Negatywne skutki związane ze spożywaniem nadmiernej ilości kofeiny zazwyczaj są krótkotrwałe, jeśli dana osoba znów zacznie regularnie spożywać kofeinę48. Wiadomym jest, że skutki te dotykają niektórych ludzi bardziej niż innych7,16,17,19.

W większości przypadków skutki spożywania kofeiny są wykorzystywane świadomie lub nieświadomie w celu kontrolowania nastroju, a wybór kawy / kofeiny zależny jest od związku pomiędzy nastrojem przed spożyciem napoju i oczekiwanymi skutkami, oszacowanymi na podstawie zawartości kofeiny w napoju49,50 co powoduje, że większość osób spożywa kofeinę w sposób umiarkowany i kontrolowany przez nich samych.