Spożywanie kawy a ryzyko wystąpienia udaru mózgu

W większości badań analizujących powiązania pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem wystąpienia udaru mózgu stwierdzono, że spożywanie kawy jest związane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia udaru mózgu, jednakże niektóre z nich pokazały sprzeczne wyniki. Spośród czynników związanych ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia udary mózgu, palenie tytoniu jest uważane za mające największy wpływ, dlatego też w wielu badaniach brano pod uwagę nie tylko spożywanie kawy, ale także czynnik palenia tytoniu.

W metaanalizach badających powiązania pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem wystąpienia udaru wyciągnięto podobne wnioski.

• Dane z przeprowadzonej w 2011 roku metaanalizy jedenastu badań prospektywnych, w których udział wzięło 10,003 przypadków udaru mózgu i 479,689 badanych ogółem, stwierdzono, że umiarkowane spożywanie kawy może być odwrotnie zależne do ryzyka wystąpienia udaru mózgu. W porównaniu do osób niepijących kawy, u osób spożywających 2 filiżanki kawy dziennie zaobserwowano zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu o 14%, a w przypadku osób pijących 3 filiżanki kawy dziennie o 17%. Zmniejszenie ryzyka było zredukowane przy spożywaniu większych ilości kawy¹⁷.
• W przeprowadzonej później metaanalizie 9 badań kohortowych, opublikowanych w 2012 roku, stwierdzono, że spożywanie kawy w ilości 4 lub więcej filiżanek dziennie miało działanie ochronne przeciwko wystąpieniu udaru mózgu. W europejskiej podgrupie zaobserwowano 18% zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru przy zwiększonym spożyciu kawy¹⁸.

W pewnej liczbie kluczowych badań analizujących spożywanie kawy i występowanie udaru mózgu stwierdzono, że nie ma dowodów na powiązanie tych dwóch zjawisk, a niektóre dostarczone dowody wskazują na działanie ochronne kawy.

• W jednym z prospektywnych badań kohortowych, przeprowadzonym w ramach amerykańskiego Badania Zdrowia Pielęgniarek, w którym udział wzięło 83,076 kobiet obserwowanych przez 24 lata i 2,280 kobiet po udarze mózgu, stwierdzono występowanie istotnej zależności odwrotnej pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem wystąpienia udaru mózgu. Zależność ta była nawet silniejsza w podgrupie kobiet, które paliły tytoń w przeszłości lub nigdy¹⁹.
• W trzech innych badaniach; jedno prospektywne badanie kohortowe przeprowadzone w Japonii¹³, jedno z Holandii¹⁴ i badanie kliniczno-kohortowe z Holandii²⁰; wzięto pod uwagę badanych obydwu płci. Wszystkie trzy badania charakteryzowały się mniejszą liczbą badanych, krótszym czasem obserwowania badanych i mniejszą liczbą osób po udarze mózgu. W żadnym z tych badań nie zaobserwowano powiązań pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem wystąpienia udaru.
• W badaniu choroby zakrzepowo-zatorowej wśród kobiet, obejmującym 37,393 badanych, z czego 1,950 cierpiało na w/w chorobę, obserwowanych przez ponad 15 lat, nie stwierdzono żadnej statystycznie istotnej zależności pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem wystąpienia choroby²¹.
• W przeprowadzonym później badaniu na 33,994 osobach dorosłych, u których dzienne spożycie kawy mieściło się w obrębie 0-20 filiżanek, stwierdzono, że zwiększona ilość spożywanej kawy jest związana ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia udaru mózgu, pomimo tendencji do palenia tytoniu u osób pijących duże ilości kawy. Co ciekawe, niewydolność serca, cukrzyca i nadciśnienie były rzadsze, a wyższy poziom cholesterolu częstszy u osób spożywających więcej niż 3 filiżanki kawy dziennie²².
• W japońskim badaniu 82,369 dorosłych Japończyków w wieku 45-74 lat, u których nie występowały choroby układu sercowo-naczyniowego, także stwierdzono związek pomiędzy spożywaniem kawy i zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego i niedokrwiennym udarem mózgu²³.