Strefa eksperta

Mechanizmy działania różnych substancji – oprócz kofeiny

W przeszłości uważano, że wpływ kawy na układ sercowo-naczyniowy był wynikiem działania kofeiny. Wiele badań skupiło się na działaniu samej kofeiny. Jednakże należy wziąć pod uwagę także inne czynniki, takie jak polifenole oraz potencjalny wpływ na poziomy cholesterolu krążącego w krwi.

Cholesterol

Składniki kawy odpowiedzialne za zwiększenie poziomu cholesterolu to kafestol i kahweol. Występują naturalnie w oleju zawartym w ziarnach kawy. Możliwość przeniknięcia tych składników do naparu zależna jest od metody parzenia ziaren kawy.

Kawa filtrowana i rozpuszczalna prawie w ogóle nie zawierają kafestolu ani kahweolu i nie mają żadnego wpływu na poziom cholesterolu we krwi. Umiarkowane spożywanie espresso także ma nikły wpływ, jako że poziom składników podnoszących cholesterol jest o połowę mniejszy niż w przypadku kawy filtrowanej, a espresso podawane jest w małych ilościach. Niemniej jednak, kawa parzona po szewdzku, kawa z kafetierki (ciśnieniowy czajnik do parzenia kawy) oraz kawa parzona po grecku i turecku zawierają kafestol i kahweol w większych ilościach. Spożywanie dużych ilości tych rodzajów kawy może podnieść poziom cholesterolu w surowicy krwi. Wpływ kawy na poziom cholesterolu we krwi jest krótkotrwały i zmniejsza się po zaprzestaniu picia kawy.

Polifenole

Potencjał przeciwutleniający różnego typu żywności i napojów także dał możliwość pogłębienia analizy mechanizmów działania niektórych składników. Różne składniki o działaniu przeciwutleniającym zawarte w kawie mogą wpływać na ludzki organizm. Badanie opublikowane w 2016 roku wskazało, że spożywanie kawy zwiększa możliwości przeciwutleniające surowicy i ogólny wpływ tego zjawiska na organizm mógłby być ciekawy42, ale należy przeprowadzić dalsze badania bioaktywnego i prawdopodobnie prozdrowotnego działania tych składników, zanim będzie można wyciągnąć miarodajne wnioski20.

Wpływ regularnego spożywania kawy na ciśnienie krwi jest mniejszy niż oczekiwano po przeprowadzeniu badań z ogromnymi dawkami kawy. W jednym badaniu obserwowano wpływ kapsułek z kofeiną, w porównaniu do placebo, na ciśnienie krwi64. Istnieją liczne dowody naukowe na to, że osoby niepijące kawy lub przyzwyczajone do spożywania niewielkich jej ilości doświadczają krótkotrwałego wzrostu ciśnienia krwi po spożyciu dużych ilości kofeiny. Wielkość wpływu takich ilości kofeiny na ciśnienie krwi jest znacznie wyższa, na przykład 4mm na ciśnienie skurczowe w tym badaniu, niż wpływ kawy zawierającej małe ilości kofeiny, na przykład 1-2mm na ciśnienie rozkurczowe (patrz wyżej). Stwierdzono zatem, że przy regularnym spożywaniu kawy, wpływ na organizm może mieć więcej czynników niż tylko kofeina, a niektóre z nich mogą mieć działanie odwrotne.

Wiele innych substancji zawartych w kawie, takich jak rozpuszczalne włókna, potas czy inne przeciwutleniacze, mogą mieć korzystny wpływ na ciśnienie krwi.