Strefa eksperta

Spożywanie kawy a ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego

W licznych metaanalizach obserwowano powiązania pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe, i w wielu z nich stwierdzono, że nie ma powiązania pomiędzy spożywaniem kawy i zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby układu sercowo-naczyniowego. Co więcej, w wielu zasugerowano, że powiązanie to może być przedstawione w postaci „wykresu w kształcie litery U”, na którym umiarkowane spożywanie kawy (3-5 filiżanek dziennie) stanowi większą ochronę przeciwko tym chorobom. Najniższe ryzyko umieralności związane z chorobami układu sercowo-naczyniowego zostało zaobserwowane przy spożywaniu około 3 filiżanek kawy dziennie, ze zmniejszeniem ryzyka zachorowania o nawet 21%.

  • W 2012 roku przeprowadzono systematyczny przegląd i metaanalizę badającą zależność dawka-odpowiedź w badaniach prospektywnych. Zaobserwowano w nich statystycznie istotną zależność w kształcie litery J pomiędzy kawą i niewydolnością serca. W porównaniu do osób niepijących kawy, największą zależność odwrotnie proporcjonalną zaobserwowano przy spożyciu 4 filiżanek kawy, z możliwie wyższym ryzykiem odnotowanym przy spożyciu większej ilości kawy. Nie znaleziono żadnych dowodów na istnienie związku pomiędzy kawą i ryzykiem wystąpienia niewydolności serca w zależności od płci czy wystąpienia ostrego zawału serca lub cukrzycy w historii osoby chorej6.
  • Przeprowadzony w 2013 roku przegląd badań dotyczący umieralności związanej ze spożywaniem kawy, w którym objęto 1,054,571 badanych, stwierdzono występowanie znacznej zależności odwrotnie zależnej, tj. korzystnej, pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem umieralności związanej z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Spożywanie kawy w ilości 3-5 filiżanek dziennie wskazało na znaczny wpływ dodatni, podczas gdy ilości powyżej 5 filiżanek kawy dziennie związane były z mniejszym zredukowaniem śmiertelności ogółem7.
  • W przeprowadzonym w 2013 roku dużym amerykańskim badaniu kohortowym, analizującym ponad 2,500 zgonów związanych ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego, zasugerowano natomiast, że istnieje zależność dodatnia pomiędzy spożywaniem kawy i śmiertelnością ogólną u mężczyzn, a także u mężczyzn i kobiet poniżej 55 roku życia. Autorzy badania zasugerowali, aby młodzi ludzie unikali spożywania dużych ilości kawy, pouczając jednocześnie, że odkrycie to powinno być także przeanalizowane w innych populacjach8.
  • W przeprowadzonej w 2013 roku metaanalizie prawidłowo kontrolowanych badań prospektywnych stwierdzono, że spożywanie kawy nie było związane z ryzykiem zachorowania na chorobę wieńcową, nieznacznie związane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia udaru mózgu lub niewydolności serca i nie było związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia śmiertelnych zaburzeń pracy układu sercowo-naczyniowego. Ogółem autorzy badań doszli do wniosku, że dla większości zdrowych ludzi umiarkowane spożywanie kawy nie powinno mieć szkodliwego wpływu na zdrowie układu sercowo-naczyniowego9.
  • W 2014 roku przeprowadzono dwie metaanalizy, w których zasugerowano, że istnieje zależność pomiędzy spożywaniem kawy i ryzykiem zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego, przedstawiając tę zależność w postaci wykresu w kształcie litery U, gdzie najlepsze działanie ochronne kawy osiągane jest przy spożywaniu 3-5 filiżanek kawy dziennie. Największe zmniejszenie ryzyka zachorowania można zaobserwować przy spożywaniu 3 filiżanek kawy dziennie, gdzie ryzyko umieralności jest zmniejszone o 21%10,11.