O kawie na Dzień Kawy – garść statystyk i ciekawostek
400 miliardów filiżanek1, ponad 166 milionów 60-kilowych worków2, nawet do 12 kg na osobę3 – tyle kawy konsumujemy w skali świata każdego roku. Pita już w starożytności, uwielbiana pod każdą szerokością geograficzną, 1 października kawa obchodzi swoje święto. Z okazji Międzynarodowego Dnia Kawy chcemy Wam opowiedzieć o kawie od nieco innej strony.
Kawa to napój bardzo światowy
Kawa to nie tylko napój, który parzymy każdego ranka, ale też produkt o ogromnym znaczeniu dla światowej gospodarki. Jej globalna produkcja tylko w sezonie 2020/21 wyniosła 10,3 mld kg4, a w krajach słynących z kawy jej zbiory oraz przetwórstwo zapewniają pracę i byt tysiącom ludzi. Jako że kawowiec rośnie tylko w tropikach, kawa którą kupujemy w sklepach pochodzi najczęściej z Brazylii (to główny producent kawy na świecie), Wietnamu, Kolumbii, Etiopii i Indonezji. Ameryka Południowa i Środkowa, Karaiby oraz Azja Południowo-Wschodnia tworzą razem tzw. „pas kawowy”, czyli obszar upraw rozciągnięty między Zwrotnikami Raka i Koziorożca5. Choć kawa wywodzi się z ciepłych rejonów globu, najwięcej piją jej mieszkańcy północy: zwłaszcza Finowie i Szwedzi, w których domach ciemny, mocny napar sączy się z ekspresów przelewowych nawet cały dzień6.
Po co nam Międzynarodowy Dzień Kawy?
Nic dziwnego że tak popularny napój doczekał się swojego własnego święta. Ale nie tak od razu! Choć International Coffee Organization, która zrzesza kraje eksportujące i importujące kawę, istnieje od dekad, Międzynarodowy Dzień Kawy powołała dopiero w 2014 r. Od tego czasu 1 października na całym świecie trwają kawowe konferencje, kawosze korzystają z licznych promocji, pokazów baristów, biorą udział w warsztatach i po prostu delektują się kawą. Warto wiedzieć, że za Międzynarodowym Dniem Kawy kryje się coś więcej, niż tylko jej popularyzacja. Święto wymyślono jako okazję do podjęcia na forum kwestii ważnych społecznie. Gdy odbywało się po raz pierwszy, na Expo 2015 w Mediolanie, podporządkowano je idei fair trade. Przy filiżance kawy eksperci dyskutowali o sprawiedliwym handlu kawą, zapobieganiu wyzyskowi na plantacjach i promowaniu małych przetwórców7.
Uwaga, za kawą stoją ludzie!
Kolejne edycje Międzynarodowego Dnia Kawy także miały ciekawe motywy przewodnie. Gdy w 2019 roku ceny kawy w skupach spadły do najniższego poziomu od 15 lat, obchody MDK poświęcono trudnej sytuacji plantatorów. Wyliczono, że z każdej filiżanki kawy wartej 3 dolary mały plantator zarabia zaledwie 1 centa. Dlatego w 2019 roku zachęcano producentów do łączenia się w spółdzielnie, które dają przewagę konkurencyjną8. Z kolei rok wcześniej dyskutowano temat kobiet w biznesie kawowym i kwestię równości płac na plantacjach. Powstał wtedy raport Gender Equality in the Coffee Sector, z którego wynika, że co 4. gospodarstwo produkujące kawę prowadzi kobieta, a panie stanowią w nich aż 70 proc. Pracowników9. Co będzie działo się teraz? Międzynarodowy Dzień Kawy 2021 upłynie pod hasłem wspierania przyszłych pokoleń. W branży rośnie nowa generacja – młoda i innowacyjna, która potrzebuje dobrych warunków do rozwinięcia skrzydeł10.
Dzień Kawy lokalnie – za miedzą i nad Wisłą
Oprócz Międzynarodowego Dnia Kawy wiele państw obchodzi lokalnie jej święta narodowe. Gdyby ktoś chciał objechać cały świat szlakiem Dnia Kawy, powinien zacząć 3 stycznia od wizyty w Mongolii. Następny punkt na szlaku to Portugalia (Dzień Kawy 14 kwietnia), a kolejne: Brazylia (24 maja), Kolumbia (27 czerwca), Peru (22 sierpnia). Jednak najwięcej kawowych świąt kumuluje się na przełomie września i października – wtedy to kawa niemal dosłownie zalewa Europę. 29 września Dzień Kawy obchodzi większość krajów UE, w tym Polska, natomiast 1 października świętują m.in. Niemcy i Słowacja11. Nikogo nie dziwi już fakt, że Dzień Kawy zawitał także nad Wisłę. W naszym kraju kultura picia kawy rozwija się od lat, a kawiarnie nawet bez okazji przyciągają tłumy. Statystyczny Kowalski wypija rocznie ok. 95 litrów kawy12 i nie jest w tym odosobniony, bo po małą czarną sięga regularnie ponad 80 proc. dorosłych Polaków13. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na ten temat, zapraszamy do lektury naszych artykułów TUTAJ i TUTAJ. Ale zanim w nie klikniecie, zaparzcie filiżankę dobrej kawy i celebrujcie z nami jej święto.
1 National Coffee Association, The History of Coffee, http://www.ncausa.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=68
2 Dane z portalu Statista.com https://www.statista.com/statistics/292595/global-coffee-consumption/ [dostęp 16.09.2021 r.].
3 Dane dot. Finlandii, gdzie kawy spożywa się najwięcej, za: World Atlas, https://www.worldatlas.com/articles/top-10-coffee-consuming-nations.html [dostęp 16.09.2021 r.].
4 International Coffee Organization, Coffee Market Report January 2021, http://www.ico.org/news/cmr-0121-e.pdf [dostęp 16.09.2021 r.].
5 Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_coffee_production [dostęp 16.09.2021 r.].
6 Dane World Atlas, dz. cyt.
7 Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/International_Coffee_Day [dostęp 16.09.2021 r.].
8 International Comunicaffe, https://www.comunicaffe.com/ico-launches-the-international-coffee-day-2019-and-the-coffeepledge/ [dostęp 16.09.2021 r.].
9 Portal Tea and Coffee, https://www.teaandcoffee.net/news/20355/international-coffee-day-2018-celebrating-empowering-women-in-coffee/ [dostęp 16.09.2021 r.].
10 Oficjalna witryna Międzynarodowego Dnia Kawy, https://www.internationalcoffeeday.org [dostęp 16.09.2021 r.].
11 Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/International_Coffee_Day [dostęp 16.09.2021 r.].
12 Dane Mintel, cyt. za: Gospodarkapodkarpacka.pl, Rynek kawy w Polsce i na świecie w 2020 r., http://gospodarkapodkarpacka.pl/news/view/41600/rynek-kawy-w-polsce-i-na-swiecie-w-2020-r [dostęp 16.09.2021 r.].
13 Analiza rynku – dane z 2017 r., Rynek kawy w Polsce, https://analizarynku.eu/rynek-kawy-w-polsce [dostęp 16.09.2021 r.].