Wpływ kofeiny na organizm

Trudno wyobrazić sobie poranek bez kawy, bo nic tak jak ona nie budzi nas do życia. Kawa może zwiększać jasność umysłu, czujność i koncentrację, a to wszystko dzięki zawartej w niej kofeinie. Czym właściwie jest kofeina, gdzie można ją znaleźć i jak działa na organizm? – wyjaśniamy*.

Kofeina – co to takiego?

Kofeina to naturalna substancja, występująca w 60 gatunkach roślin. Można ją znaleźć nie tylko w kawie, ale też w ziarnach kakaowca, liściach herbaty, nasionach koli, yerba maté czy owocach guarany. W przemyśle spożywczym kofeinę dodaje się do napojów, m.in. energetycznych, w farmacji natomiast do leków na przeziębienie i przeciwbólowych. Kofeina z kakaowca trafia do słodyczy, ale i tak najczęściej kojarzymy ją z kawą.

Ile kofeiny jest w kawie?

Ilość kofeiny w kawie zależy od kilku czynników. Standardowa filiżanka to ok. 75-80 mg kofeiny, jednak wartość ta może się zmieniać w zależności od rodzaju ziaren, sposobu przygotowania kawy, a nawet wielkości porcji. Porcja mocnego espresso, pomimo że nieduża, to 50-60 mg kofeiny w 30 ml. W kawie robusta kofeiny jest więcej niż w popularnej arabice, z kolei ta sama filiżanka kawy rozpuszczalnej będzie mieć jej mniej niż kawa mielona. Warto wiedzieć, że również kawa bezkofeinowa zawiera kofeinę. Są to śladowe ilości – zwykle do 3 mg na 1 filiżankę.

Czy kofeina jest zdrowa?

Wokół kofeiny narosło przez lata wiele krzywdzących mitów. Tymczasem jej umiarkowane spożycie może być częścią zbilansowanej diety dorosłego, aktywnego człowieka. Taką opinię wydał Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), dopuszczając 400 mg kofeiny (mniej więcej 5 filiżanek kawy) jako dzienną, bezpieczną dawkę. Ale uwaga: nie dotyczy to kobiet w ciąży – kawa w ciąży dopuszczalna jest w mniejszej ilości (200 mg kofeiny na dobę).

Wpływ kofeiny na organizm

Badania dowodzą, że umiarkowane spożywanie kofeiny (do 400 mg dziennie) może być dla nas korzystne. Kofeina wpływa na organizm na różne sposoby: stymuluje układ nerwowy, przez co może wzmagać czujność i uwagę. To dzięki niej kawa przydaje się, gdy potrzebujemy lepszej koncentracji – za kierownicą, podczas nauki czy pracy na nocną zmianę. Swoje właściwości kofeina utrzymuje średnio przez 4 godziny po spożyciu kawy, lecz tak naprawdę to, jak długo będzie nas trzymać na nogach, zależy od płci, wieku, stanu zdrowia i genetyki. Inaczej też kofeinę metabolizują osoby przyjmujące leki, inaczej kobiety w ciąży, a jeszcze inaczej palacze.

Czy kofeina szkodzi?

Choć kofeina wpływa pozytywnie na koncentrację, każdy fan kawy powinien sam dopasować jej ilość do swojego stylu życia. Może się zdarzyć, że nawet dzienna dopuszczalna dawka kofeiny, czyli 400 mg, będzie dla nas zbyt duża. Przedawkowanie kofeiny, tj. przekroczenie dobowego limitu 400 mg może powodować nerwowość, nadaktywność, uczucie lęku czy zaburzenia snu. Skutki te są wprawdzie krótkotrwałe, lecz niezbyt przyjemne, a o dyskomfort nietrudno, gdy kofeina występuje też w herbacie czy słodyczach. Jedząc czekoladę do kawy pamiętajmy więc, że kakao, z którego powstała, to także źródło kofeiny, a wpływ kofeiny na organizm zależy od jej spożytej ilości.

 

Sprawdź ilość kofeiny w poszczególnych napojach i słodyczach

*Przegląd aktualnych badań na temat kofeiny prezentujemy w zakładce STREFA EKSPERTA