Kawa może pełnić ważną rolę w diecie. Artykuł dr hab. n. o zdr. Reginy Wierzejskiej

Dr hab. n. o zdr. Regina Wierzejska, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie.

Badania naukowe z ostatnich 10 lat są podstawą do zmiany dotychczasowych poglądów, o zagrożeniach, wynikających z picia kawy. Zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy jednym z najbardziej istotnych od dawna zagadnień jest jej wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Współczesne badania epidemiologiczne wskazują, że nawyk picia kawy nie pociąga za sobą negatywnych skutków kardiologicznych, a może nawet przynosić korzyści.

Szacuje się, że umiarkowana ilość kawy (3-4 filiżanki dziennie) zmniejsza ryzyko chorób serca o 11-13%. Dość  niespodziewanym, w świetle aktualnych danych jest też odwrotny związek, pomiędzy piciem kawy a zachorowalnością na cukrzycę typu 2. Badania wykazują, że wypijanie, co najmniej 3 filiżanek kawy dziennie redukuje ryzyko tej choroby o 20%, a wzrost spożycia może jeszcze nasilać jej działanie ochronne. Podobnie optymistyczne są dane, dotyczące ryzyka nowotworów i chorób neurodegeneracyjnych. Z meta-analiz badań naukowych wynika, że osoby regularnie pijące kawę rzadziej chorują na nowotwory wątroby, jelita grubego, chorobę Alzheimera i Parkinsona.

Korzystny wpływ kawy wynika najprawdopodobniej z zawartych w naparze polifenoli, głównie kwasu chlorogenowego. Ograniczają one w organizmie szkodliwe skutki procesów utleniania oraz działają przeciwzapalnie. Rozważając zdrowotne aspekty kawy nie można jednak pominąć sposobu jej przygotowania. Dodatek dużej ilości cukru, czy śmietanki podnosi kaloryczność naparu i ogólną pulę tych składników w diecie. Może to niwelować korzystne działanie prozdrowotnych składników kawy.

Mając na uwadze, płynące z całego świata pomyślne dane naukowe Instytut Żywności i Żywienia w 2016 r. wprowadził filiżankę kawy do graficznej piramidy zaleceń żywieniowych. Oznacza to, że picie kawy może być elementem racjonalnej diety i nie ma uzasadnienia, aby wciąż postrzegać kawę, jako nawyk ryzykowny dla zdrowia. 

Wykład na powyższy temat został uwzględniony w programie VIII Konferencji Naukowej "Fizjologiczne uwarunkowania postępowania dietetycznego" organizowanej przez Katedrę Dietetyki Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie.